اسکلت تابلو برق و هر آنچه از ساخت اسکلت تابلو برق باید بدانید!
اسکلت تابلو برق چهارچوب اصلی آن است که تمامی قطعات و تجهیزات برروی آن نصب میشود. اسکلت و ابعاد تابلو برق باید براساس نیاز سفارشدهنده و تجهیزات موردنیازی که قرار است در آن قرار گیرد ساخته شود. این تجهیزات، علاوه بر تجهیزات الکتریکی، میتواند شامل تجهیزات پنوماتیکی مانند شیرهای برقی، کمپروسور و… نیز باشند. همچنین تابلوهای برق در انواع ایستاده، دیواری، میزی ، رک و… تولید میشوند که هریک از آنها ساختاری منحصربهفرد و کاربرد متفاوتی دارند.
در این مطلب، کارشناسان تابلو نوین، مجری ساخت اسکلت تابلو برق صنعتی در تهران، اطلاعات موردنیاز دراینمورد را در اختیار شما قرار خواهند داد.
آنچه در این مطلب خواهید خواند
انواع روش ساخت اسکلت تابلو برق
ساخت اسکلت تابلو برق دیواری و تابلو برق ایستاده به دو روش جوشکاری و پیچومهرهای انجام میشود، که در ادامه توضیحی درمورد هریک ازاین دو روش ارائه میدهیم.
ساخت اسکلت به روش جوشکاری
تمامی تابلوهای برق، چه توکار یا روکار و چه محوطهای یا اپراتوری و… تماماً بهصورت یکپارچه ساخته میشوند. هنگام ساخت یک تابلو برق، ورق بدنهی آن باتوجهبه ابعاد موردنیاز برش داده شده و پس از خمکاری و درکنار هم قرار گرفتن، تمامی قسمتهای آن ابتدا جوشکاری و سپس سنگ کاری میشوند تا یک اسکلت یکپارچه و غیرقابل تغییر ساخته شود و ازنظر ایستایی هم بسیار محکم باشد.
تابلوهای ساخته شده بهروش جوشکاری، قابلیت باز شدن و جداسازی قطعات اسکلت را ندارند. بنابراین، در آینده امکان گسترش دادن تابلو و اعمال تغییرات در ابعاد آن نیز ممکن نیست.
ساخت اسکلت به روش پیچومهرهای
ساخت اسکلت تابلو برق بهروش پیچومهرهای معمولاً برای تابلوهای ایستاده مورداستفاده قرار میگیرد. دراینروش، ابتدا ستونهایی براساس ارتفاع تابلو و بهشکل پنجضلعی که در لبههای آن سوراخهای منظمی دارد ساخته میشود. سپس قطعات دیگری بهنام قید براساس عرض و عمق تابلو ساخته میشود.
این قطعات قید و ستونها توسط پیچ و مهره به یکدیگر متصل شده و درمجموع اسکلت اصلی تابلو برق را تشکیل میدهند. سپس بقیهی قطعات داخلی و بدنه به آن اضافه میشوند.
ازآنجایی که بدنهی این نوع تابلو قابلیت باز شدن و جدا شدن از یکدیگر را دارد، درنتیجه گسترش تابلو یا ایجاد تغییر در ابعاد آن امکانپذیر است. اما باید بدانید که اگر این تغییرات قبل از ساخت تابلو و رنگآمیزی آن انجام شود هزینهی کمتری دربر خواهد داشت، اما اعمال تغییرات بعد از رنگآمیزی و کامل شدن بدنه مستلزم تقبل هزینههای بیشتری خواهد بود.
باوجوداینکه ساخت و رنگآمیزی تابلوهای پیچومهرهای بهدلیل مجزا بودن قطعات آن آسانتر است، ولی ازنظر استحکام و IP قابلیتهای تابلوهای جوشکاری شده را ندارد و این موضوع نقطه ضعف آن محسوب میشود.
مراحل ساخت اسکلت تابلو برق
ساخت اسکلت تابلو شامل مراحلی ازجمله انتخاب نوع ورق و برش، خمکاری و جوشکاری آن، سپس رنگآمیزی و بعدازآن مونتاژ است. درادامه هریک از این مراحل را به تفصیل شرح خواهیم داد.
برش، خمکاری و جوشکاری
بهمنظور ساخت اسکلت تابلو، در مرحلهی اول باید پس از انتخاب نوع ورق موردنیاز، آن را برش زده و پساز خمکاری، جوشکاری شود. برای انجام این مراحل، نیاز به استفاده از ادوات سنگین فلزکاری است که لیست آنها ازاینقرار است:
- گیوتین برش
- دستگاه پانچ 12 تنی و 8 تنی
- دستگاه خم 40 تنی دیجیتال
- دستگاه خم دستی
- دستگاه برش سهکاره (برای خمکاری و سوراخکاری شمشها)
- دستگاه متهکاری
- سنگ فرز
- دستگاه جوش A250
درابتدا، تمامی قطعات وارد بخش برش شده و مطابق با نقشه، در اندازههای موردنیاز برش داده میشوند. بعدازآن، هریک از قطعات براساس نیاز به بخشهای خمکاری، متهکاری و پانچ برده میشوند. دراینمرحله، برخی قطعات مستقیماً به بخش خمکاری برده میشوند، اما برخی از آنها ابتدا باید به بخش پانچ رفته و بعدازآن وارد بخش خمکاری شوند. در مواردی هم برخی قطعات نیازی نیست که وارد یکی از این دو مرحله شوند.
سپس قطعات وارد بخش جوشکاری شده و براساس نیاز جوشکاری میشوند. پس از جوشکاری، قطعات به بخش فرزکاری برده میشوند تا خالجوشهای ایجاد شده را ازبین برده و سطح قطعات برای رنگآمیزی یکنواخت شوند. در این بخش، سطوح جوشکاری شده بهوسیلهی سنگ فرز صاف میشوند. پساز انجام مراحل فوق، قطعات آمادهی ورود به مرحلهی رنگآمیزی هستند.
رنگآمیزی قطعات تابلو برق
پس از اینکه قطعات مرحلهی فلزکاری را پشتسر گذاشته و بهخوبی پرداختکاری شدند، وارد بخش رنگآمیزی میشوند. در بخش رنگکاری، برای تابلوهای مورداستفاده در فضای باز از رنگهای ساده و برای تابلوهای مورداستفاده در فضای داخلی، از رنگهای چرمی استفاده میشود.
قبل از شروع رنگکاری تابلو برق، ابتدا باید پودر رنگ به داخل دستگاه رنگپاش ریخته شده و با ولتاژ 20 کیلوولت باردار شود. در مرحلهی بعدی، ابتدا باید بدنهی تابلو به زمین متصل شده و بعدازآن پاشش رنگ انجام گیرد. سپس قطعات رنگ شده از چنگک آویزان میشوند تا رنگ آنها خشک شود.
پساز رنگآمیزی و نیمهخشک شدن رنگ آنها، تمامی قطعات به کورهای با درجه حرارت 180 درجه سانتیگراد منتقل شده و به مدت 20 دقیقه در کوره میمانند تا بهطور کامل خشک شوند.
مونتاژ بدنه و اسکلت داخلی
در مرحلهی بعدی، تمامی قطعاتی که مراحل فوق را باموفقیت طی کرده و هیچگونه ایرادی در آنها نباشد، باتوجه به جایگاه خود در اسکلت تابلو برق به یکدیگر متصل میشوند. باید این موضوع را نیز درنظر داشته باشید که بهدلیل متغیر بودن قطعات، ممکن است برخی از سوراخکاریها در این مرحله انجام گیرد.
مونتاژ قطعات الکتریکی
پساز طی مراحل فوق و آماده شدن اسکلت و بدنه در بخش مونتاژ، تابلو برق وارد مرحلهی مونتاژ الکتریکی میشود. دراینمرحله، تمامی قطعات الکتریکی ازجمله شینهها، فیوزها، کنتاکتورها، کلیدها، پریزها، رلهها، فتوسلها، لامپها و… در داخل تابلو و برروی اسکلت داخلی آن نصب میشوند.
اسکلت داخلی که قطعات الکتریکی برروی آن قرار میگیرند، برروی پایههای داخلی تابلو نصب میشود. شینهها نیز که از نوارهای مسی هستند، در بخش برش براساس اندازههای موردنیاز بریده شده، خمکاری شده و سوراخ میشوند و برروی آنها وارنیش قرار داده میشود.
پساز پشتسر گذاشتن تمامی مراحل فوق و تست مدار برق توسط تکنسین برق، تابلو برق برای استفاده آماده است.
ابعاد تابلو برق فلزی
از موارد مهمی که در ساخت تابلو برق باید رعایت شود، درنظر داشتن اندازههای استاندارد تابلو است. در اینجا جدول ابعاد استاندارد تابلوهای برق صنعتی برای تابلوهای دیواری و تابلوهای ایستاده ذکر شده است:
تابلوهای دیواری |
|||||
ابعاد صفحه مونتاژ و عمق مفید |
ابعاد تابلو |
||||
عمق مفید |
عرض |
ارتفاع |
عمق |
عرض |
ارتفاع |
15 |
25 |
37 |
17 |
30 |
40 |
25 |
35 |
37 |
27 |
40 |
40 |
20 |
35 |
47 |
22 |
40 |
50 |
25 |
45 |
47 |
27 |
50 |
50 |
20 |
40 |
57 |
22 |
45 |
60 |
25 |
55 |
57 |
27 |
60 |
60 |
20 |
45 |
67 |
22 |
50 |
70 |
25 |
55 |
77 |
27 |
60 |
80 |
28 |
67 |
85 |
30 |
70 |
90 |
25 |
65 |
97 |
27 |
70 |
100 |
31 |
75 |
117 |
33 |
80 |
120 |
تابلوهای ایستاده |
|||||
50 |
50 |
190 |
60 |
60 |
210 |
50 |
70 |
190 |
60 |
80 |
210 |
70 |
70 |
190 |
80 |
80 |
210 |
دربرآورد هزینهی اسکلت تابلو فاکتورهای مختلفی دخیل هستند. مهمترین آنها ابعاد نهایی تابلو برق ساخته شده است. در مرحلهی بعدی نوع ساخت اسکلت آن است که همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم در دو نوع جوشکاری و پیچومهرهای ساخته میشود. همچنین اندازه بخشهای مختلف و تعداد قطعات مورداستفاده در تابلو و موارد دیگری نیز بر قیمت نهایی تأثیرگذار هستند.
دراینمورد بهتر است از متخصصین تابلو نوین مشورت بگیرید تا ضمن ارائه راهکارهای مؤثر و مقرونبهصرفه، شما را برای گرفتن یک تصمیم درست راهنمایی کنند.
استانداردهای ساخت تابلو برق
در ساخت و تولید تابلو برق لازم است که استانداردهای مربوطه نیز درنظر گرفته شوند. در ادامهی مطلب استاندارهای ساخت تابلو برق که باید رعایت شوند را شرح خواهیم داد.
استاندارد اسکلت تابلو برق و پوشش آن
نوع ورق اسکلت تابلو باید باتوجه به شرایط محیطی گالوانیزه یا فولادی روغنی و به فرم نبشی، سپری و نادوانی باشد. ضخامت ورق مورداستفاده باید 2 میلیمتر باشد تا تحمل تنشهای مکانیکی و الکتریکی و حرارتی در شرایط عادی را داشته باشد. ابعاد تابلو برق نیز باید با تعداد و اندازهی قطعات نصب شده در داخل آن متناسب باشد. این تناسب باید بهصورتی باشد که اپراتور در زمان کار بهراحتی به قسمتهای مختلف آن و تمامی قطعات و تجهیزات داخلی دسترسی داشته باشد.
بهمنظور افزایش ایمنی اپراتور در زمان کار با تابلو برق، لازم است که برای محافظت از شینهها یک درب جداگانه نصب شود. ضمن اینکه سلولهای مربوط به روشنایی معابر بایستی جدای از سلولهای توزیع درنظر گرفته شوند. مدار روشنایی معابر باید بهوسیلهی کنتاکتور و از فتوسلی که برروی دیوارهی کلاهک نصب میشود فرمان بگیرد. همچنین اتصال سلولهای توزیع نیز باید با استفاده از شینههای مسی یا آلومینیومی انجام گیرد.
استاندارد رنگآمیزی در تابلوهای برق
رنگ مورداستفاده در رنگکاری تابلو برق باید از نوع پودری الکترواستاتیک باشد. همچنین، استاندارد ضخامت رنگآمیزی بین 60 تا 80 میکرون است. قبل از رنگآمیزی تابلو، بدنهی تابلو باید ابتدا چربیگیری، زنگزدایی و فسفاتهکاری شود و پسازآن با رنگ پودری الکترواستاتیک بهصورت یکنواخت رنگآمیزی شود. تابلوهای برق هم با استفاده از پیستوله و هم از طریق غوطهوری رنگآمیزی میشوند.
این را نیز درنظر داشته باشید که تمامی پانچکاری، سوراخکاری و جوش دادن پیچ به ورق تابلو باید قبل از رنگکاری تابلو انجام شود. کد رنگ مورداستفاده در تابلوهای برق، براساس استاندارد توانیر رال 7035 و یا رال 7032 است. البته شما میتوانید باتوجه به مبلمان محیط مورداستفاده، از رنگهای دیگری مانند کرم یا سفید صدفی یا آبی و… نیز استفاده کنید. درصورت استفاده از رنگ مناسب و رنگکاری تابلو بهروش صحیح، میتوانید دوام، امنیت و طول عمر تابلو برق را افزایش دهید.
استاندارد لولا و قفل در تابلوهای برق
لولاهایی که در ساخت تابلو برق مورداستفاده قرار میگیرند باید از نوع مخفی و پیچومهرهای باشند، بهصورتی که قابل تعویض نیز باشند. قفل تابلو نیز باید از نوع زیمنسی آچاری باشد، بهصورتی که بهراحتی و با ابزار معمولی قابل باز شدن نباشد.
استاندارد تهویه در تابلوهای برق
برای اینکه تابلو برق عملکرد صحیحی داشته باشد و تجهیزات داخلی آن نیز بهخوبی خنک شوند، لازم است که در بالا و پایین درب تابلو منافذی برای عبور هوای خنککننده یا دریچههای کرکرهای تعبیه شود تا گردش هوا بهصورت طبیعی انجام شود. ضمن اینکه درصورت نیاز میتوانید از فن مجهز به ترموستات نیز استفاده کنید. البته با این شرط که قسمتهای برقدار تابلو دربرابر نفوذ آب محافظت شده باشند و تابلو از درجه حافظتی مناسبی در محل نصب خود برخوردار باشد.
در مناطقی که احتمال تعریق تابلو وجود دارد (مانند مناطق شرجی) بایستی از هیتر و ترموستات برای جلوگیری از تعریق تابلوها استفاده شود. همچنین دمای هوای محیطی که تابلو در آن قرار دارد باید حداکثر 40+ و حداقل 5- درجهی سانتیگراد باشد. ضمن اینکه رطوبت محیط نباید بیشتر از 50 درصد باشد.
استاندارد درب تابلوهای برق
اگر تابلو برق کمتر از 70 سانتیمتر عرض داشته باشد، درب آن یکلنگه و برای عرضهای بیشتر از درب دولنگه همراه با طوق وسط درنظر گرفته میشود. ضمن اینکه آببندی مناسب درها نیز باید درنظر گرفته شود. برای این منظور باید از نوارهای لاستیکی برای آببندی درها استفاده کرد. برروی درب تابلو باید لامپ سیگنال، فیوز شیشهای، قفل درب، دریچه تهویه در بالا و پایین درب، پلاک تابلو و علامت خطر بهصورت رنگ شده وجود داشته باشد.
استاندارد شمارهگذاری و برچستگذاری خطوط و مدارها
مدارهای خروجی تابلو برق نظیر کلیدها، فیوزها و سایر تجهیزات باید برچسبهایی مشخص و دائمی داشته باشند تا امکان شناسایی آنها امکانپذیر باشد. این برچسبها باید خوانا و دائمی باشند و بر اثر گذرزمان ازبین نروند. کدگذاری نیز باید براساس چیدمان از چپ به راست و از بالا به پایین انجام شود. این برچسبها باید از نوع فیبر استخوانی با نوشتههای حک شده یا لیزری و در ابعاد 1.5×1 سانتیمتر برروی کلیدها نصب شوند.
در اسکلت تابلو برق پیشبینی پیچ اتصال ارت به درب و بدنهی تابلو اجباری است. ضمن اینکه انجام این اتصال بهصورت پرچ نیز ممنوع است. پیچ اتصال ارت باید گالوانیزه بوده و برروی درب و بدنهی تابلو با دستگاه جوش پیچ به ورق انجام شود. ارت درب تابلو باید توسط یک سیم مسی بافته شدهی حصیری با عرض یک سانتیمتر به بدنهی تابلو و از طریق پیچومهره گالوانیزه نصب و محکم شود. طول این سیم مسی باید بهاندازهای باشد که وضعیتی که درب تابلو کاملاً باز است تحت کشش نباشد.
استاندارد شینههای تابلو برق
در تابلو برق، شینهها برای توزیع برق محلی با جریان بالا مورداستفاده قرار میگیرند. شینههای موردنیاز در تابلو بایستی در ابتدای کار پیشبینی شوند. جنس شینهها طبق استاندارد باید از مس یا آلومینیوم با ضخامت 30×3 میلیمتر و با قابلیت هدایت الکتریکی و خواص مکانیکی مناسب انتخاب شوند.
زمانیکه برروی شینهها برای اتصال سوراخکاری انجام میدهید، محل اتصال باید ابتدا کاملاً تمیز شده و سپس با پیچومهره بههم متصل شوند. اینکار باعث میشود که حداکثر هدایت الکتریکی انجام شده و دمای شینهها کمتر افزایش پیدا کند. افزایش دما باعث میشود که استحکام مواد هادی کاهش یابد. ضمن اینکه این کاهش استحکام در آلومینیوم سریعتر از مس اتفاق میافتد.
بنابراین، درزمان ارتباط شینهها به یکدیگر و انشعاب گرفتن، باید مقاومت شینه در محل اتصال تاحدممکن پایین نگهداشته شود. بهاینصورت، از ازدیاد حرارت در محل اتصال جلوگیری خواهد شد. همچنین باید موارد زیر را در استفاده از شینهها مدنظر قرار دهید:
- ترتیب رنگی نصب برروی شینه باید قرمز، زرد، آبی باشد.
- ظرفیت الکتریکی شینه فاز نباید از 150 درصد شدت جریان اسمی کلید اصلی تغذیهی تابلو کمتر باشد.
- سطح مقطع شینه برروی ظرفیت باردهی هادی اثرگذار است.
- شینه باید ظرفیت تحمل اتصال کوتاه را داشته باشد.
- کابلهای مورداستفاده در تابلو برق باید توسط کابلشو به شینهها متصل شوند.
- بهمنظور نصب سیم ارت، شینه باید برروی کف تابلو کاملاً محکم شود.
- کلیدها و فیوزهای تابلو به شینهها متصل هستند.
کنترل کیفی تابلو برق
کنترل کیفی تابلو برق شامل کنترل کیفی مونتاژ بدنه و کنترل کیفی مونتاژ الکتریکی میشود که در ادامه درمورد هریک از آنها صحبت خواهیم کرد.
کنترل کیفی مونتاژ بدنه
در کنترل کیفی مونتاژ اسکلت تابلو برق، تمامی قطعات استفاده شده و روال تولید آنها مورد بررسی قرار میگیرد. بهعنوانمثال، ابعاد تابلو و قطعات آن باید با نقشه مطابقت داشته باشد. تمامی خمها بایستی که با زاویه و اندازهی طراحی شده انجام گرفته باشد. تمامی اجزای تابلو باید درجای خود ثابت و محکم شده باشند. درب تابلو باید به آسانی بازوبسته شده و مشکلی نداشته باشد. و مواردی دیگر.
ازطرفی، بروز خطا در ساخت یک قطعهی فلزی موجب حذف آن قطعه از چرخهی تولید خواهد شد، و ازطرف دیگر نمیتوان برای تمامی بخشهای تولید یک تلرانس درنظر گرفت. اما در حالت کلی، برای بخشهایی مثل خمکاری یا اتصالات تا 3 درصد تلرانس درنظر گرفته میشود. ضایعات بهدست آمده در بخش مونتاژ قابل برگشت نبوده و جزو ضایعات آهنی محسوب میشوند.
کنترل کیفی مونتاژ الکتریکی
در کنترل کیفی مونتاژ الکتریکی، پس از تکمیل شدن تابلو برق، تمامی قطعات تست میشوند. این تست برروی اتصالات بخش فرمان معابر با اهممتر و کنترل اتصالات شینهها و اتصال ارت انجام میشود. باتوجه بهاینکه جریان تغذیه تابلوهای برق بالا است، این کنترل بایستی بهدقت انجام گیرد و هیچگونه خطایی در آن نباشد. اهمیت کنترل کیفی این بخش آنقدر مهم است که درصورت بروز کوچکترین خطایی، ضمن وارد کردن خسارات مالی سنگین، میتواند باعث بهخطر افتادن زندگی افراد زیادی شود. بنابراین، دقت کنید قطعاتی که در تابلو برق استفاده میکنید، استاندارد و برچسب کنترل کیفیت داشته باشند.
تابلو برق کامپوزیت
با اختراع کامپوزیت و افزایش استفاده از آن در ساخت محصولات مختلف، استفاده از آن در صنعت برق نیز متداول شد. ازاینرو، برای ساخت انواع تابلو برق کامپوزیتی نیز مورداستفاده قرار گرفت. کامپوزیت ویژگیهای منحصربهفردی دارد که باعث میشود برای استفاده در صنعت برق گزینهی بسیار مناسبی باشد. ازجملهی این ویژگیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- استحکام بسیار بالایی دارد
- درمقابل خوردگی مقاوم است
- درمقابل آب و رطوبت مقاوم است
- درمقابل مواد شیمیایی مقاوم است
- دارای مقاومت الکتریکی بوده و کاملاً عایق است
- بهعنوان یک عایق مغناطیسی عمل میکند
- غیرقابل اشتعال است
- تحمل دمای حرارت بالا را دارد
- درمقابل شرایط محیطی مختلفی مانند محیطهای اسیدی و بازی مقاوم است
- درمقابل تابش اشعهی ماوراء بنفش (نور خورشید) مقاوم است
- درمقابل آتش مقاوم است
- نیاز به تعمیر و نگهداری ندارد
- وزن آن سبک است
- در طولانیمدت مقرونبهصرفه است
- نصب و حمل آن آسان است
- عمر بسیار طولانی دارد
قیمت تابلو برق کامپوزیت
باتوجه بهاینکه تابلو برق کامپوزیتی در ابعاد مختلف و با ویژگیهای مختلفی وجود دارد، پیشنهاد میشود که دراینخصوص ابتدا با متخصصین تابلو نوین مشورت کرده تا ضمن ارائه راهکارهای مؤثر و مقرونبهصرفه، شما را برای گرفتن یک تصمیم درست و دقیق راهنمایی کنند.
جمعبندی
در این مقاله که توسط کارشناسان تابلو نوین تهیه شده است، با شما دربارهی اسکلت تابلو برق، انواع روش ساخت، مراحل ساخت، استانداردها، و قیمت آن و همچنین تابلوهای برق کامپوزیت و قیمت آنها صحبت کردند. امیدواریم که توانسته باشیم اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار شما قرار داده باشیم. درعینحال، ضمناینکه شما میتوانید سؤالات خود را در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید تا به آنها پاسخ داده شود، مشاورین ما نیز همیشه درکنار شما هستند و میتوانید برای مشاوره با آنها تماس بگیرید.